En Parlak Süpernova Gözlemlendi

En Parlak Süpernova Gözlemlendi



Mahir E. Ocak


Astronomlar normal süpernovalardan 100 kat daha parlak bir süpernova gözlemledi. Dünya’dan 10 milyar ışık yılı uzaklıktaki süpernova ile ilgili sonuçlar Astrophysical Journal’de yayımlandı. Süpernova ile ilgili ilk gözlemler aslında 2006’da ve 2007’de yapılmış. Fakat elde edilen veriler daha önce bilinen hiç bir mekanizma ile açıklanamamış. Araştırmayı yapan ekibin üyelerinden Dr. D. A. Howell, başlangıçta yaptıkları gözlemlere bakarak ne olayın süpernova olduğunu ne de Dünya’dan hangi uzaklıkta olduğunu anladıklarını söylüyor. Aradan geçen zamanda yapılan çalışmalar ile gözlemlenen olayın süperparlak süpernovaların bir alt sınıfına ait olduğu anlaşılmış.
Çalışmalar süpernovanın enerjisini bir magnetardan (çok büyük bir manyetik alana sahip nötron yıldızından) aldığını gösteriyor. Hesaplara göre patlayan yıldız Güneş’ten birkaç kat daha büyüktü ve karbon ile oksijen
bakımından hayli zengindi. Bu yıldızın bugüne kadar bilinen en parlak süpernovaya sebep olmasının nedeni ise açısal momentumunun çok büyük olması.
Süperparlak süpernovalar sırasında yayılan ışık genellikle spektrumun morötesi kısmında olduğu ve Dünya’nın atmosferi morötesi ışığı engellediği için bu süpernovalar bugüne kadar tam olarak gözlemlenememişti. Keşfedilen süpernovanın gözlemlenebilmesinin nedeni ise Dünya’dan çok uzakta gerçekleşmiş olması. Süpernovadan yayılan morötesi ışık, Doppler kayması nedeniyle Dünya’ya görünür ışık olarak ulaşıyor.
Bilim ve Teknik Dergisi ocak sayısından alıntıdır